حوزه علمیه قم؛ نهادی برای آموزش و تربیت طلاب علوم دینی است. بر اساس گزارش‌های تاریخی پیشینه آن به قرن دوم قمری بر می‌گردد. از قرن دوم قمری، جلسات درس و بحث محدثان در قم برگزار می‌شده است. محدثانی همچون زکریا بن آدم، اسحاق بن عبدالله اشعری، سهل بن یسع اشعری در این شهر پرورش یافتند.[۸۴] حسین بن روح (درگذشته ۳۲۶ق) کتابی در فقه تألیف کرد و آن را برای ارزیابی به حوزه حدیثی قم فرستاد.[۸۵] همچنین در این دوره عالمان قمی آثاری مانند من لا یحضره الفقیه نوشتند.
صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، منشورات المكتبة الحيدرية و مطبعتها في النجف، بی تا.
روایاتی از تاریخ قم نیز حرم مطهر را محل دفن تعدادی از امامزادگان از جمله زینب از نوادگان امام رضا (ع)، میمونه و ام محمد دختران امام جواد (ع) نیز معرفی شده است.
اصفهان شروع قیمت از ۱۱۷,۰۰۰ تومان ۱۲٪ تخفیف آقایان خانم‌ها خرید پارک آبی تبریز
پارک ملی کویر، تنها پارک ملی در ایران محسوب می‌شود که آن هیچ‌گونه سکونتگاه انسانی، معدنی و امکان اجازه چرای دام وجود ندارد. این پارک در گذشته از بهترین زیستگاه‌های گورخر ایرانی بوده است.
همچنین از نظر تاریخی چند احتمال برای نامگذاری قم آمده است.
کتاب تاریخ قم کهن‌ترین اثر موجود درباره قم، کتاب تاریخ قم است که در قرن ۴ قمری نوشته دوربین مخفی استخر قم شده است. در کتاب‌های حدود العالم(منسوب به ابو یوسف پیشاوری)[۱۰۰] و مسالک الممالک( ابراهیم بن محمد اصطخری)[۱۰۱] از آثار قرن چهارم و کتاب النقض از آثار قرن ششم [۱۰۲] و نزهة القلوب از آثار قرن هشتم توصیف قم آمده است.[۱۰۳]
وجود دریاچه نمک در میان این گنبد بر جذابیت آن افزوده است. آب این دریاچه به‌دلیل غلظت بالا و و داشتن املاحی چون منیزیم، سدیم، پتاسیم و کلسیم خاصیت درمانی دارد و برای تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش درد و ناراحتی مفاصل، مرطوب کنندگی پوست، کاهش آلرژی، بهبود جریان خون و از بین بردن سموم و باز کردن منافظ پوستی مناسب است.
ابوالفدا اسماعیل بن محمد، تقویم البلدان، بیروت، دارصادر، افست از چاپ پاریس، ۱۸۴۰م.
در روستای ??? کهک، یکی از مناطق زیبای استان قم، عمارتی قدیمی قرار دارد که به خانه دانشمند بزرگ، ملاصدرا شهرت یافته است.
حضور برخی از اصحاب ائمه و عالمان شیعی در قم را از عوامل گسترش تشیع در این شهر دانستهاند. ابواسحاق قمی، زکریا بن آدم و احمد بن اسحاق از آن جمله‌اند.[نیازمند منبع] ابواسحاق قمی، اولین کسی است که احادیث کوفیان را در قم نشر ???? ????? ?????? داده است.[۶۴] احمد بن اسحاق را قافله سالار و شیخ قمیین نامیده‌اند.[۶۵] شیخ صدوق از جمله عالمان شیعی بود که در قم ساکن شد.
تغییر وضعیت زیربخش‌های ورود تشیع ۴.۱زمینه‌های گسترش تشیع
اصفهانی حمزه بن حسن، سنی ملوک الارض و الانبیا، بیروت، ۱۹۶۱م.
مسجد مقدس جمکران، دومین مکان پربازدید و محبوب مسافران و گردشگران پس از حرم فاطمه معصومه (س) است که در قرن چهارم هجری قمری به دستور حضرت مهدی (عج) و بلیط در ???? ???? ????? ?????? ۶ کیلومتری شهر قم احداث شده و سالانه پذیرای میلیون‌ها زائر و دلباختگان اهل بیت (ع) است.